Creatinin được biết đến là chỉ số phản ánh tình trạng hoạt động của thận giúp phát hiện tình trạng bệnh về thận sớm. Đồng nghĩa với việc khi chỉ số creatinin trong máu cao thì người này sẽ bị rối loạn chức năng thận dẫn đến nhiều biến chứng cho cơ thể. Vậy để hiểu rõ hơn về Creatinin là gì hãy cùng smartfold.net tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
I. Creatinin là gì?
Creatinin là gì? Creatinine là một chất thải được bài tiết ra khỏi cơ thể hoàn toàn qua thận. Nguồn gốc của creatine là creatine được tổng hợp ở gan và được phosphoryl hóa ở gan thành creatine phosphate.
Creatine phosphate sau đó được vận chuyển từ máu đến cơ dự trữ và được sử dụng trong quá trình co cơ. Chỉ số Creatanin kiểm tra chức năng của thận
Khi creatine phosphate bị phân hủy, creatinin được tạo ra và đào thải qua thận. Do đó, xét nghiệm creatinin phản ánh chính xác chức năng thận và chẩn đoán suy thận.
Vậy nếu chức năng thận bình thường thì nồng độ creatinin sẽ trong phạm vị bình thường còn nếu kết quả thấy nồng độ creatinin tăng cao thì rất có thể người bệnh đã bị rối loạn chức năng thận.
II. Khi nào nên thực hiện xét nghiệm creatinin
Khi chức năng thận bị tổn hại vì bất kỳ lý do gì, khả năng lọc creatinine của thận sẽ giảm, dẫn đến nồng độ creatinin trong máu tăng cao đáng kể.
Ngoài ra, kiểm tra lượng creatinin đào thải ra khỏi cơ thể cũng là cách đánh giá chức năng thận chính xác hơn. Trong y học, hoạt động này còn được gọi là độ thanh thải creatinin.
Khi thực hiện xét nghiệm, bác sĩ chuyên khoa có thể đánh giá chính xác mức độ lọc của thận.
Xét nghiệm định lượng creatinin được thực hiện thường xuyên như một phần quan trọng của xét nghiệm sinh hóa cơ bản.
Ngoài ra, kỹ thuật xét nghiệm này còn được chỉ định trong các trường hợp nghi ngờ bệnh lý cấp tính hoặc rối loạn chức năng thận.
Khi có dấu hiệu nào bất thường của thận nên đi kiểm tra creatinine
Một số dấu hiệu cảnh báo tình trạng suy giảm chức năng thận như:
Mệt mỏi, kém tập trung, mất ngủ, chán ăn;
Huyết áp cao;
Sưng, phù mặt, bụng, đùi, mắt cá chân;
Giảm lượng nước tiểu;
Nước tiểu có bọt, có máu hoặc màu cà phê;
Tiểu rắt, tiểu bất thường, thay đổi thói quen tiểu, tiểu đêm;
Đau vùng thắt lưng, lưng, dưới xương sườn, gần vùng thận;
III. Chỉ số creatinin thế nào là bình thường?
Chỉ số Creatinin có sự thay đổi khác nhau phụ thuộc vào đối tượng là nam hay nữ, với độ tuổi như thế nào, cụ thể chỉ số dưới đây ở mức bình thường: Chỉ số creatinin cho thấy mức độ suy thận
Người cao tuổi: giảm khối lượng cơ có thể khiến giảm nồng độ
Người lớn: Nam: 0.74 – 1.35 mg/dL hoặc 65.4 – 119.3 micromol/L; Nữ: 0.59 – 1.04 mg/dL hoặc 52.2 – 91.9 micromol/L.
Vị thành niên: 0.5-1.0 mg/dL
Trẻ em: 0.3-0.7 mg/dL
Trẻ nhỏ: 0.2-0.4 mg/dL
Trẻ sơ sinh: 0.3-1.2 mg/dL.
Và dựa trên chỉ số creatinin mức độ suy thận của được miêu tả cụ thể như:
Suy thận độ 1: Nồng độ creatinin hạn chế <130 mmol/l hoặc <1,5 mg/l.
Suy thận độ 2: creatinin 130-299 mmol/l hoặc 1,5-3,4 mg/l.
Suy thận độ 3a: creatinine 300-499 mmol/l hoặc 3,5-5,9 mg/l.
Suy thận độ 3b: creatinine 500-900 mmol/l hoặc 6-10 mg/l.
Suy thận độ 4 (suy thận giai đoạn cuối): creatinine >900 mmol/l hoặc >10 mg/l.
Suy thận mãn tính có năm giai đoạn tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nó.
Khi nồng độ creatinin chạm ngưỡng 3b trong suy thận, bệnh nhân buộc phải chạy thận nhân tạo.
IV. Nguyên nhân khiến chỉ số creatinin thay đổi
1. Nguyên nhân khiến nồng độ creatinin cao
Một số nguyên nhân được cho là khiến nồng độ creatinin cao, gặp trong bệnh lý suy thận cụ thể như:
Rối loạn chức năng thận có nguồn gốc trước thận: xuất huyết gây giảm thể tích tuần hoàn, hẹp động mạch thận, suy tim sung huyết… Suy thận sẽ dẫn đến chỉ số creatinin cao
Suy thận do nguyên nhân tại thận: tổn thương cầu thận hoặc ống thận do nhiễm khuẩn, tăng huyết áp, đái tháo đường, nhiễm độc thận, bệnh tự miễn…
Suy thận nguyên nhân từ thận: sỏi niệu, u xơ tiền liệt tuyến, u bàng quang, u tử cung…
2. Nguyên nhân khiến creatinin thấp hơn bình thường
Bên cạnh đó một số trường hợp như sau cũng sẽ khiến nồng độ creatinin thấp hơn so với bình thường:
Người lớn tuổi có nồng độ creatinin trong máu thấp hơn bình thường.
Nồng độ creatinin trong máu ở trẻ sơ sinh xấp xỉ 0,2 mg/dl hoặc cao hơn, tùy thuộc vào sự phát triển cơ bắp của trẻ sơ sinh.
Người bị sút cân trầm trọng, suy dinh dưỡng nặng, hoặc mắc các bệnh mãn tính lâu ngày bị teo cơ và có xu hướng sút cân theo thời gian. Tại thời điểm này, mức creatinine đo được thấp hơn mong đợi.
Với những lý do này có thể chúng ta cần phải xét nghiệm định lượng creatinin để đánh giá chức năng của thận.
Hy vọng với những thông tin về creatinin là gì có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cách đọc chỉ số trong kiểm tra chức năng thận. Cảm ơn các bạn đã đón đọc! Chúc các bạn nhiều sức khỏe!
